Đặt tên tục cho con
Xem thêm mục “Nhũ danh của trẻ” ở trên.
Vậy tên tục là gì? Đó là đặt tên theo những thứ bẩn thỉu, tục tĩu như chó, lợn, tèo, tẹt,…. Những tên này rất thô tục, rất ít được mọi người chấp nhận, nhưng đã là phong tục thì chúng ta không có lí do để phê phán hay chỉ trích quá nhiều, mà chỉ có thể xem xét lịch sử và nguyên nhân của nó.
Phong tục này sớ có từ thời Xuân Thu. Theo sử sách, Vệ Tuyên Công có bề tôi là Ty Mã Cẩu; Triều Tống có Tống Giảo Trú, Lưu Kí Nô; “Kim Sử” có Lương Trung Hải Cẩu bộ hình; “Hồng Lâu Mộng” có Cẩu Nhi, Bản Nhi; trong cuộc sống hiện nay cũng có rất nhiều hiện tượng đặt tên như vậy.
Vê việc đặt tên tục như vậy, có cách nói nào để người ta tin tưởng không? Theo phân tích của chúng tôi, phong tục đặt tên tục của dân gian chủ yếu có các lý do sau:
Thứ nhất: Bắt nguồn từ cuộc sống cực khổ hàng trăm năm nay của người dân. Trên là giai cấp bóc lột tàn bạo, dưới là thiên tai vô tình và tàn khốc, đói ăn thiếu mặc, bệnh tật liên miên. Trong tình cảnh đó, mọi người chỉ mong con cái mình sau này chỉ như những con vật bẩn thỉu trâu, ngựa,.. sống yên ổn qua ngày.
Thứ 2: Có liên quan đến tín ngưỡng tô-ten thời kỳ nguyên thủy. Sùng bái vật là tín ngưỡng tôn giáo sớm nhất. Trong thời kỳ nguyên thủy mỗi bộ lạc hay dân tộc đều có vật sùng bái riêng như rồng, hổ, chó, lợn, gà,… hay thực vật. Chúng vừa trở thành tô-tem của bộ lạc và cũng tượng trưng cho thần hộ mệnh, trở thành vật thánh của cả bộ tộc, cấm giết, cấm ăn thịt, còn phải tổ chức lễ sùng bái nữa. Từ đó mà hình thành nên tín ngưỡng, đặt tên như vậy cũng dần trở thành tập tục và được lưu truyền đến ngày nay.
Thứ 3: Có liên quan đến cách tính năm truyền thống. Mọi người thường liên hệ tên con mình với 12 con giap, vừa có ý nghĩa truyền thống rất sâu sắc, vừa thể hiện được tình cảm của cha mẹ với con cái.
Trong ý thức của họ, mệnh vận của đứa trẻ nghèo tự nhiên không thể đáng giá bằng con cháu nhà quý tộc hay vương tôn, cũng chẳng có gì ngon có thể cho chúng ăn, hơn nữa khi so với con cái nhà giàu, ăn uống của những đứa trẻ nhà nghèo cũng chẳng khác gì trâu ngựa, thậm chí còn không bằng. Vậy thì hãy coi như nuôi một con bò, con lợn vậy.
Thứ tư: Có thể liên quan tới phong kiến, cho rằng tên tục có thể trừ ma quỷ. Nhưng tôi cho rằng mỗi tên tục đều có nguồn gốc riêng của nó, và hiện nay cũng đã không còn niều rồi.
Tóm lại, tên tục không phù hợp với xu thế phát triển của văn minh nhân loại, nếu chỉ coi đó là tên nhũ danh thì không có gì đáng nói, nhưng nếu sử dụng cả đời thì không thích hợp chút nào, nó sẽ có rất nhiều ảnh hưởng xấu trong giao tiếp, và sự phát triển của cá nhân trên các lĩnh vực chính trị, văn hóa, kinh tế.
